Kabeson'ny Ampanjaka Toera : Ho tonga eto Madagasikara ny 14 aprily 2025

Ny 3 aprily lasa teo, nivoaka tao amin’ny tranokalan’ny Repoblika Frantsay sy tao amin’ny « Gazetim-panjakanan'ny Repoblika Frantsay » ny didim-panjakana mamerina amin’ny Repoblikan’i Madagasikara ny kabeson’ny Ampanjaka Toera sy ireo miaramila roalahy niaraka taminy.

Tantara tao Menabe

Tamin'ny taona 1897, nandritra ny fanjanahantany, no lavon'ireo miaramila Frantsay ny Ampanjaka Toera, tao Ambiky Morondava. Lavo nandritra ny fifandonana ihany koa ny miaramila sy mpitarika Sakalava maro. Tamin'izany indrindra, notapahina ny lohan'ny Ampanjaka Toera sy ny miaramilany miisa 2 ka nentin'ireo miaramila frantsay tany Frantsa. Tamin'ny tatitra natao tamin'izany fotoana nefa dia nambara fa "nanjavona" fotsiny ireo karandoha ireo.
Nanafika tao Menabe ireo mpanjanatany, ny alin'ny 29 aogositra, hifoha ny 30 aogositra 1897. Voairaka tany amin'io faritra io ny commandant Gérard, araka ny baikon'ny Général Galliéni. Niezaka nifampiraharaha sy nandray tsara io manamboninahitra Frantsay io sy ireo olona niaraka taminy ny Ampanjaka Toera mba iarovana ny fanjakany sy ny vahoaka entiny, saingy nisy ny fandripahana tsotr'izao. Amin'ireo mpandala fomban-drazana, vanimpotoana Lohataona io 30 Aogositra 1897 io, izay midika ara-panahy nopotehin'ireo vahiny mihitsy ny hasin'ny Fanjakana Sakalava Menabe.
Naranty tao amin'ny "Muséum d'histoire naturelle" Paris ireo kabeso na karandoha miisa telo, nanomboka ny taona 1899. Tsara ny manamarika fa naharitra 7 taona no nanjakan'ny Ampanjaka Toera tao Menabe, satria ny taona 1890 ny tenany no nandray ny fanjakana. Taorian'ny nahafatesany, nahazo ny anarana hoe "Andriamilafikarivo" ny Ampanjaka Toera.

Kolontsaina sy Fomban-drazana

Anisan'ireo mbola mitahiry ny fomba nentim-paharazana ireo Sakalava ao Menabe. Ireo taranaky ny Ampanjaka Toera moa no mpikarakara ny "Fitampoha". Fomba malagasy miavaka ankalazaina isaky ny 5 taona izy io, izay ampandroana ireo fahatsiarovana sy sisan-taolan'ireo mpanjaka Sakalava ao amin'ny reniranon'i Belo Tsiribihina. Ireo vehivavy itoeran'ny fanahin'ireo mpanjaka ihany no afaka mikitika ireo fahatsiarovana sy ny sisan-taolana, ka manatanteraka ireo fomba rehetra amin'izany.
Azo antoka fa hisy ny fombafomba miavaka amin'ny famerenana ny kabeson'ny Ampanjaka Toera sy ireo miaramilany amin'ny vatany avy, any Morondava. Tamin'ny taona 2003 moa no nanombohan'ny fifampiresahan'ny fianakavian'ny Ampanjaka Toera tamin'ny Fanjakana Malagasy, ny amin'ny amerenana ny kabesony. Ny Ampanjaka Magloire Kamamy, zafikeliny, no nitarika izany.
Efa natolotry ny fianakaviana ny ekipan'ny Ministeran'ny Serasera sy ny Kolontsaina ny vata vita tamin'ny hazo NATO avy any Belo Tsiribihina miisa 3. Marihana fa io hazo Nato io dia natokana ho fanamboarana vata-paty ho an'ny Mpanjaka Sakalava Menabe. Nampahatsiahivin'ny fianakaviana ihany koa fa tsy azo apetraka amin'ny tany na alefa anaty fitoeran'entan'ny fiaramanidina ireo kabeso, fa tazomina an-tanana ihany.